شاید برای شما سؤال باشد که چگونه کودکتان ساعت‌ها پای بازی ویدیویی یا برنامه تلویزیونی موردعلاقه خود می‌نشیند و تمرکز می‌کند اما وقتی از او می‌خواهید تکالیفش را انجام دهد، توجه او در عرض چند دقیقه پرت می‌شود؟
یادگیری تمرکز می‌تواند برای کودکان دبستانی کار دشواری باشد. کارشناسان معتقدند کودکان به‌طورمعمول هرسال که بزرگ‌تر می‌شوند به مدت سه تا پنج دقیقه تمرکزشان افزایش می‌یابد؛ بنابراین یک کودک پنج‌ساله می‌تواند حدود 15 دقیقه تمرکز کند درحالی‌که یک کودک 10 ساله می‌تواند در بهترین حالت ممکن یک ساعت در انجام وظایفش تمرکز داشته باشد.(1) بااین‌حال، تمرکز حواس برای بسیاری از کودکان دشوار است، به‌ویژه اگر به انجام کاری تمایل و علاقه‌ای نداشته باشند یا حواس‌پرتی‌های زیادی وجود داشته باشد اما با انجام روش‌های زیر می‌توانید توجه و تمرکز کودک 5 تا 10 ساله‌تان را بهبود ببخشید:
رنگ‌آمیزی و کپی کردن تصاویر
این تمرین به کودک شما کمک می‌کند تا در آرام نشستن و تمرکز روی کارهای پیش رو بهتر عمل کند. برای انجام این کار، یک عکس به کودک بدهید و از او بخواهید به کمک کاربُن، روی خطوط عکس را پررنگ کند تا عکس روی کاغذ زیرین کپی شود. برای کپی کردن تصویر ابتدا 30 ثانیه به او فرصت دهید، سپس از او بخواهید دستان خود تکان دهد تا انرژی مجددی کسب کند و سپس 30 ثانیه دیگر کپی کرده و این روند را ادامه دهد. بعد از اتمام نقاشی از او بخواهید نقاشی‌اش را با دقت کامل رنگ‌آمیزی کند. این کار علاوه بر این‌که باعث می‌شود قدرت تمرکز کودک افزایش یابد، سرعت عمل کودک در انجام کارها را هم ارتقا می‌دهد.
شمردن کلمات
این روش یک تمرین خوب برای آن دسته از کودکانی است که در تمرکز و توجه مشکل‌دارند. برای انجام این سرگرمی، یک کتاب را بردارید و یک پاراگراف از متن را انتخاب کنید و از کودک بخواهید تا به متن نگاه کند. هدف این نیست که آن را بخواند، بلکه هدف شمردن کلمات پاراگراف موردنظر است.
کارشناسان معتقدند کودکان به‌طورمعمول هرسال که بزرگ‌تر می‌شوند به مدت سه تا پنج دقیقه تمرکزشان افزایش می‌یابد
هنگامی‌که کودک کلمات را شمرد، از او بخواهید برگردد و دوباره کلمات را بشمارد. اگر تعداد کلماتی که کودک برای بار دوم شمرد با تعداد کلمات دفعه اول متفاوت بود از او بخواهید دوباره این کار را انجام دهد. با شمارش درست کلمات می‌توانید دفعه بعد پاراگراف طولانی و متفاوت‌تری را به او بدهید تا روی آن کار کند. این روش باعث می‌شود تا کودک شما با دقت بر جزییات، تمرکزش افزایش یابد و به سرعت حواسش پرت نشود.
بازی سینی
برای انجام این بازی، مجموعه‌ای از وسایل کوچک خانگی مثل قاشق چای‌خوری، گیره مو، کلید، خودکار و... را انتخاب کنید- در کل حدود 15 الی 20 عدد وسیله نیاز خواهید داشت-و آنها را در یک سینی قرار دهید. به کودک 30 ثانیه فرصت دهید تا اشیا را نگاه کرده و سپس روی سینی را پارچه بکشید.
دو روش برای انجام بازی وجود دارد: یا می‌توانید از کودک بخواهید که در عرض 30 ثانیه اشیا را نام ببرد و یا می‌توانید طوری که کودک متوجه نشود، یک وسیله را بردارید، سپس از کودک بخواهید وسیله‌ای که از داخل سینی برداشته‌شده است را شناسایی کند. همچنین بعد از چند بار بازی می‌توانید، مراحل بازی را سخت‌تر کرده و از کودک بخواهید تا وسایل را به ترتیب از چپ به راست، راست به چپ، ردیف آخر به اول و برعکس وسایل را به خاطر بسپارد و نام ببرد.
شناسایی تفاوت‌ها
تشخیص تفاوت‌ها یک سرگرمی عجیب‌وغریب برای افزایش توجه و تمرکز کودکان است. شما می‌توانید تفاوت‌ها را متناسب با سن و توانایی فرزندتان در چیزهای مختلف ایجاد کرده و از کودک بخواهید آنها تشخیص دهد. مثلاً ابتدا از کودک بخواهید داخل کمد را با دقت نگاه کند، سپس وسیله‌ای را در کمد جابه‌جا کنید و از او بخواهید تا تفاوت را شناسایی کند. علاوه بر این، بازی های موبایلی زیادی در این زمینه وجود دارد که به راحتی می‌توانید از فروشگاه‌های معتبر دانلود کنید.
شمارش رو به عقب
شمردن اعداد برای کودکان به خصوص کودکان 8-9 ساله کار چندان سختی نیست اما شمارش معکوس می‌تواند یک سرگرمی مفید برای کودکان باشد که به تقویت مهارت‌های تمرکز او نیز کمک می‌کند. برای انجام بازی یک عدد تصادفی به کودک بگویید مثلاً 147 و سپس از او بخواهید که در عرض یک دقیقه اعداد را رو به عقب، تا عدد100 بشمرد.
بازی هُب
هُب، یک بازی زبانی و سنتی دسته جمعی، مناسب کودکان 7 سال به بالا است که تأثیر زیادی در افزایش تمرکز کودک دارد. برای انجام این بازی، حداقل 3 نفر باید دورهم بنشینند و یک نفر به عنوان سرگروه یک عدد مثلاً پنج را انتخاب می‌کند. بازیکن‌ها شروع به شمارش اعداد می‌کنند و به هر بازیکنی که عدد 5 برسد، باید به جای پنج بگوید: هُب. اعداد 10، 15، 20 و... هم چون مضاربی از 5 هستند به همین صورت است. این بازی نیاز به تمرکز بالایی دارد و باعث می‌شود تا کودک در حین بازی تمام توجه و تمرکز خود را به کار بگیرد.
بازی یک مرغ دارم...
این بازی قدیمی که کودکان امروزی چندان با آن آشنایی ندارند، یکی دیگر از بازی‌هایی است که باعث تقویت مهارت‌های ادراکی-حرکتی، گفتاری، اجتماعی و افزایش تمرکز و توجه کودک می‌شود. این بازی به گونه‌ای است که هر چقدر تعداد بازیکنان بیشتر باشد، بازی هیجان‌انگیزتر شده و به‌مراتب نیاز به تمرکز بیشتری دارد؛ بنابراین بهتر است که تعداد بازیکنان بیش از 5 نفر باشد. سرگروه، خودش را عدد یک می‌نامد و عددهای بعدی را روی بازیکنان می‌گذارد. بازی به این صورت است که سرگروه می‌گوید: یک مرغ دارم روزی 5 تا تخم میذاره، شماره 5 بلافاصله باید جواب دهد: چرا 5 تا، تا سرگروه بگوید: پس چند تا و یک عدد دیگر خوانده می‌شود و بازی به‌این‌ترتیب ادامه پیدا می‌کند. این بازی ازاین‌جهت که باید حواس کودک باشد تا شماره‌اش خوانده شود و جواب دهد، باعث بهبود تمرکز او می‌شود و زیبایی بازی آنجاست که فرد در موقعی که شماره‌اش خوانده می‌شود، حواسش نباشد و از دور بازی حذف شود و این روند آنقدر ادامه پیدا می‌کند تا در نهایت دو نفر برنده خواهند شد.